Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından Yüksek yargıya üye seçilebilmek için meslekte 20 yıl çalışma şartı getiren yasa onaylandı.
7 Temmuz 2013
Yasa değişikliği sonrası özellikle
yargıda sol kadrolaşma tartışmalarının yaşandığı 1993 ve öncesinde
hakimlik ve savcılığa başlayan 3 bin civarında ismin önü açıldı.
2012
yılında seçilme kriterini taşıyan 3 binin üzerinde hakim ve savcı ise
Yargıtay ve Danıştay’a seçilme yeterliliğini kaybetti.
Yargı çevreleri,
20 yıllık sürenin hakim ve savcıların çalışma şevklerini kıracağı
uyarısında bulundu.
Cumhurbaşkanlığı’ndan dün yapılan açıklamada,
TBMM’de yasalaşan 6494 sayılı ‘Yargı Hizmetleri ile İlgili Olarak Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un onaylandığı bildirildi.
27 Haziran’da Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilen düzenlemeyle,
Yargıtay ve Danıştay üyeliği için 20 yıl hakimlik ve savcılık yapma
şartı getirilmişti.
Yargı çevreleri, bu hükmün Anayasa’nın Yargıtay ve
Danıştay’ın görev ve yetkilerini düzenleyen maddelerine aykırı olduğunu
belirtmişti. Anayasa’nın 154. maddesinin ikinci fıkrasında Yargıtay
üyesi seçilebilmek için birinci sınıfa ayrılmış olmak, 155. maddenin
üçüncü fıkrasında ise Danıştay’a üye seçilebilmek için birinci sınıf
hakim ve savcı olmak yeterli kriter olarak kabul ediliyor.
Anayasa’da
daha geniş tutulan seçilme kriterinin yasayla sınırlandırılmasının hukuk
devleti ilkesine aykırı olduğu ifade ediliyor.
Hakim ve savcı kökenli
isimlere 20 yıl şartı getirilirken, Cumhurbaşkanı’nın idari görevlerden
Danıştay’a doğrudan atayacaklarında 15 yıl kriterinin bulunması da
eşitlik ilkesine aykırı bulunuyor.
HSYK’nın 19 Ekim 2012’de
Yargıtay’a üye seçilme kriterlerine uyan adli yargı hakim ve savcılarına
ilişkin listede birinci sınıfa ayrılan 5 bin 240 isim Yargıtay’a üye
seçilebiliyordu. Yasa çalışması sonrası bu sayının 2 bine indiği, daha
önce seçilme kriterleri taşıyan 3 bin civarında hakim ve savcının
Yargıtay’a seçilebilmek için 5 yıl daha beklemek zorunda kalacağı ifade
ediliyor. Yasanın yürürlüğe girmesi halinde HSYK, mesleğe 1993 ve öncesi
başlayan hakim ve savcılar arasından seçim yapmak zorunda kalacak. 20
yıl şartı sonrası Danıştay’a seçilme kriteri uyan hakim ve savcı sayısı
100’e inecek.
‘20 yıl şartı, hakim ve savcıların aşkını ve şevkini kırar’
Eski
Yozgat Cumhuriyet Başsavcısı Reşat Petek, düzenlemenin Anayasa’ya
aykırı olduğunu söylüyor. Yasa değişikliğinin Anayasa’da hakim ve
savcıların Yargıtay ve Danıştay’a seçilmek için zorunlu tutulan 1.
sınıfa ayrılma düzenlemesine aykırı olduğunu ifade eden Petek, şu
uyarıda bulunuyor: “Yasanın bir gerekçesi yok.
‘Neden 20 yıl?’ sorusunun
cevabı yok. 2010 referandumuyla yüksek yargının yapısı değişti, dinamik
kadrolarla yargıda işler hızlandı.
Hakim ve savcılar Yargıtay ve
Danıştay’a seçilebilmek için daha fazla gayret gösterirler.
Ama 12-13
yılda çalışmakla elde edeceği bir hedefi 20 yıla çıkarırsanız çalışma
aşkı ve şevki kalmaz.”
Emekli Yargıtay Savcısı Ahmet Gündel
de düzenlemede eşitsizlik olduğunu dile getiriyor.
“Cumhurbaşkanı
tarafından Danıştay’a seçilen üyelerde 15 yıllık süre yeterliyken, diğer
tarafta 20 yıl şartı bir eşitsizliktir.”
diyen Gündel, şöyle devam
ediyor:
“Savcı ve hakimleri ön plana çıkaracak kriterler bellidir.
Meslek yaşamları boyunca aldıkları notlar,
siciller, akademik
çalışmaları, dürüstlük gibi
kriterlerin o kişide toplanması lazım.
Bunların puanlanması lazım. Yoksa geçmişte olduğu gibi,
‘Bu benim
yakınımdır, hemşehrimdir’
diye üye seçerseniz orayı perişan edersiniz.”
ankara zaman
